Inauguracja działalności tzw. Centrum Kulturowo–Archeologicznego w Nowej Słupi w roku 2011 miała być zwieńczeniem wysiłków ukierunkowanych na promocję wyników badań nad hutnictwem żelaza i okresem rzymskim na ziemiach polskich oraz relacjach kulturowych pomiędzy terenami Europy Środkowej a obszarem Imperium Rzymskiego. Koncepcja nowego ośrodka zakładała przede wszystkim powstanie rekonstrukcji nawiązujących do konkretnych obiektów i zjawisk znanych ze źródeł archeologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem wyników badań nad okręgiem metalurgicznym w Górach Świętokrzyskich. Nazwa „Świętokrzyskie Centrum Archeologii Doświadczalnej” została nadana przez autorów koncepcji - działaczy ŚSDP i znalazła się w projekcie budowlanym przygotowanym przez pracownię mgr inż. arch. Władysława Markulisa, jako część inwestycji pn. „Rewitalizacja terenów dymarkowskich”[1]. Projekt obejmował również inne funkcje, które gmina Nowa Słupia postanowiła zrealizować na terenie „Piecowiska” i działkach pozyskanych od Świętokrzyskiego Parku Narodowego na wschodnim stoku Łyśca. 

Szkic projektowy budynku halowego na terenie Centrum. Rys. Valery Zinkevich

[1] Wg „Kroniki Świętokrzyskiej” (nr 2/2011: maj-czerwiec-lipiec-sierpień) – pisma samorządu gminy Nowa Słupia - w maju 2007 r. gmina złożyła fiszkę do Urzędu Marszałkowskiego dotyczącą realizacji projektu „Rewitalizacja terenów dymarkowskich”. W roku 2009 zakwalifikowała się do dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego pod nazwą „Rewitalizacja małych miast”. W 2010 r. wójt gminy Nowa Słupia Wiesław Gałka podpisał z marszałkiem województwa Adamem Jarubasem umowę o dofinansowaniu projektu, którego całkowita wartość wyniosła 4 mln 70 tys. zł, w tym koszty kwalifikowane 3 mln 199 zł. Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej obejmowało 60 % wartości inwestycji (kosztów kwalifikowanych). Inwestycję zrealizowano w okresie 29.07.2010-29.07.2011.

CKA w Nowej Słupi w trakcie budowy w kwietniu 2011. Na pierwszym planie Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego przy ulicy Świętokrzyskiej. Fot. A. Przychodni